ช่วงนี้มีหลายคนถามปัญหาเรื่อง QNAP NAS มาที่ผม แล้วเป็นปัญหาแบบเดิมๆ จนผมรู้สึกว่าต้องมาเขียนเป็นบล็อกซักหนึ่งตอนเพื่อทำความเข้าใจ เผื่อมือใหม่เข้ามาอ่าน จะได้ศึกษาไว้ว่าอย่าหาทำกันนะครับ มันมีทั้งข้อผิดพลาดแบบเล็กน้อย ที่ทำให้รู้สึกรำคาญว่าอยากเปลี่ยนไปใช้ยี่ห้ออื่น (ทั้งๆ ที่จริงๆ ปัญหาไม่ได้อยู่ที่ตัว NAS เปลี่ยนยี่ห้อก็ไม่ช่วยอะไร) ตลอดไปจนถึงปัญหาสาหัสระดับที่อาจทำให้ข้อมูลสูญหายได้เลยก็มี
ข้อผิดพลาดที่ 1: อยากต่อ QNAP NAS ผ่านเน็ตได้ แต่ตั้งค่าตามที่นายกาฝากสอนแล้ว ทำไมยังไม่ได้?
เอาจริงๆ QNAP NAS เขามีฟีเจอร์ myQNAPcloud เอาไว้ให้ช่วยให้เราตั้งค่าเพื่อให้เราสามารถเชื่อมต่ออุปกรณ์ใดๆ (คอมพิวเตอร์ สมาร์ทโฟน แท็บเล็ต) เข้ามาที่ QNAP NAS ผ่านอินเทอร์เน็ตได้แบบง่ายๆ แต่ประเด็นคือส่วนใหญ่จะตกม้าตายเพราะว่าผู้ใช้งานเขาใช้เน็ตแพ็กเกจที่ ISP ไม่ยอมแจก Public IP address มาให้อะ ฉะนั้น ก่อนอื่นไปเช็กตามนี้ก่อนนะครับ
1. สถานะของ Network Connectivity (ไปที่ myQNAPcloud > Overvieww) ดูตรงที่มันเขียนว่า Web Connectivity แล้ว มันเป็นเครื่องหมายถูกสีเขียว หรือ กากบาทสีแดง ถ้าเป็นสีเขียว แสดงว่าเราควรเข้าถึง myQNAPcloud ได้แล้ว แต่ถ้าเป็นสีแดง อาจจะเพราะ ISP ไม่ได้แจก Public IP ให้เรา หรือ อาจจะเกิดจากการทำ Port forwarding ไม่ถูกต้องหรือ ISP มีการบล็อกพอร์ตที่เราเซ็ตไว้
2. เช็กว่าเราได้ Public IP address จริงหรือไม่ สเต็ปถัดมาคือเช็กว่า Public IP address ของเราเป็นอะไร ไปเช็กได้ง่ายๆ ด้วยการพิมพ์หา what is my IP ด้วย Google หรือจะไปที่เว็บ https://whatismyipaddress.com/ ก็ได้ (ส่วนตัวผม ผมชอบไปที่ Google มากกว่า สะดวกดี) ได้หมายเลขมาแล้ว ต้องไปเช็กเทียบกับ WAN IP address ที่ Router ของคุณได้รับจาก ISP ถ้ามันตรงกัน แสดงว่าคุณได้ Public IP address ถ้าไม่ตรงกัน แสดงว่าคุณไม่ได้ Public IP address ซึ่งการจะเข้าไปดูนั้น ก็แตกต่างกันไปตามแต่ว่าใช้ Router ยี่ห้อไหนละครับ ให้ไปสอบถามจาก Call center แต่ละผู้ให้บริการเอา ถ้าคุณเข้าไม่เป็น
ปกติแล้ว ถ้า Router ของเราได้ IP address เป็น 10.xxx.xxx.xxx หรือ 172.16.xxx.xxx หรือ 192.168.xxx.xxx นี่คิดไว้ก่อนได้เลยว่าไม่ได้ Public IP address มาครับ
อนาคต เมื่อ IPv6 แพร่หลายกันมากขึ้น เข้าใจว่าปัญหานี้จะหายไป เพราะ ISP ไม่น่าจะงกเรื่องการให้ Public IP address อีก เพราะ IPv6 รองรับจำนวนอุปกรณ์มากขึ้น เนื่องจากรองรับหมายเลขที่อยู่เป็น 128 บิต ทำให้รองรับอุปกรณ์ได้สูงสุด 3.4×1038 ชิ้นเลยทีเดียว เวอร์วังมาก ศูนย์ 38 ตัว!!! แต่กว่าจะถึงตอนนั้น ต้องทำใจไปก่อน ใครใช้เน็ตบ้าน AIS ผมเขียนอธิบายวิธีการเซ็ตเอาไว้ให้แล้ว
ถ้าตั้งค่า DDNS เพื่อใช้งาน QNAP NAS จากนอกวง LAN ของเราไม่สำเร็จ ไม่ต้องบ่นว่าจะย้ายไปใช้ยี่ห้ออื่นเลยนะครับ ผมว่าก็เจอปัญหาเดียวกันนี่แหละ เพราะสุดท้าย ที่เซ็ต DDNS ไม่สำเร็จ ก็มักจะเป็นเพราะ ISP ไม่ได้ให้ Public IP เรามานี่แหละ
ข้อผิดพลาดที่ 2: อยากย้ายข้อมูลจาก QNAP NAS ไปที่คอมพิวเตอร์แต่ถอดฮาร์ดดิสก์ไปเสียบแล้ว Windows อ่านข้อมูลไม่ได้ บอกให้ Format ท่าเดียว
ระบบปฏิบัติการ QTS ของ QNAP NAS มีพื้นฐานอยู่บนระบบปฏิบัติการ Linux ครับ และจริงๆ แล้ว พวก NAS ส่วนใหญ่ที่ขายๆ กัน ก็มีพื้นฐานอยู่บน Linux ทั้งนั้น ทำไมน่ะเหรอ ก็ระบบปฏิบัติการมันเป็น Open source เอามาใช้ได้ฟรี พัฒนาเป็นระบบปฏิบัติการเฉพาะทางได้เองนะเสะ แล้ว File system ที่ใช้กัน ส่วนใหญ่จะเป็น EXT4 ของ Linux ที่ Windows มันอ่านข้อมูลไม่ได้ เวลาเราเสียบฮาร์ดดิสก์เข้าไป มันเลยจะให้เรา Format ท่าเดียวเลย อย่าหาทำเด็ดขาด!!!
ถ้าอยากจะเอาข้อมูลออกจาก QNAP NAS เราต้องดึงผ่านโปรโตคอลอื่น เช่น SMB (สำหรับ Windows) โดยการเข้าถึงผ่าน Windows Explorer แล้วพิมพ์ \\ ตามด้วย IP address ของ QNAP NAS เช่น ในกรณีของผมก็ \\192.168.101.247 เป็นต้น แล้วเราก็จะเห็น Shared folder ทั้งหลาย ตามภาพนี้เลย (แต่ละคนจะมีจำนวน Shared folder ต่างกันนะ จะไม่ได้มีเหมือนกันแบบของผม)
แต่จุดสำคัญคือ ต้องเปิดใช้ SMB ก่อนนะครับ ไปที่ Control Panel > Network & File Services > Win/Mac/NFS แล้วไปเปิดใช้ Enable file service for Microsoft networking ตรงหัวข้อ Microsoft Networking ก่อนนะ ถ้าใครใช้ Mac ไปดูตรงหัวข้อ Apple Networking แล้วเปิดใช้ Enable AFP (Apple Filing Protocol) ด้วย
อีกวิธีในการดึงข้อมูลคือ เอาฮาร์ดดิสก์หรือแฟลชไดร์ฟไปเสียบกับพอร์ต USB ของ NAS แล้วก็ก๊อปปี้ข้อมูลผ่าน File Station เอา แต่อยากใช้ได้ชัวร์ๆ ก็ต้อง Format พวกฮาร์ดดิสก์หรือแฟลชไดร์ฟเป็น FAT32 ก่อนนะครับ แต่ถ้าใครอยากใช้ exFAT ต้องไปซื้อไลเซ่นส์ก่อน
อย่าถอดฮาร์ดดิสก์ออกมาเด็ดขาด!!! ถ้าคุณเซ็ต Disk configuration เป็น Single disk ยังไม่เท่าไหร่ ปิดเครื่อง เสียบฮาร์ดดิสก์คืน แล้วเรื่องน่าจะจบ แต่ถ้าทำ RAID แล้วถอดออกมา ก็อยู่ที่ว่าคุณทำ RAID อะไร และถอดฮาร์ดดิสก์ออกมากี่ลูก ถอดตอนเปิดเครื่องหรือปิดอยู่ แล้วถอดออกมาแล้ว เปิดเครื่องอีกไหม?
ข้อผิดพลาดที่ 3: ทำ RAID1 หรือ RAID5 แล้วถอดฮาร์ดดิสก์ออกมาเกิน 1 ลูก
จริงๆ สำหรับคนใช้ NAS ผมอยากให้เรียนรู้พื้นฐานก่อนว่า RAID คืออะไร RAID1 RAID5 อะไรพวกเนี้ย มันเอาไว้ทำอะไร มันดียังไง ทำงานยังไง (คร่าวๆ ก็พอ) อะไรที่เราต้องระวัง
ทีนี้ปัญหามันเกิดตอนที่ใช้งานไปแล้ว เกิดซน อยากถอดฮาร์ดดิสก์ออกมาเล่นๆ ซะงั้น หรือ ฮาร์ดดิสก์เกิดเสีย ต้องมีการเปลี่ยน บางคนที่ทำ RAID1 หรือ RAID5 ก็เผลอเล่นถอดออกมาเกิด 1 ลูก ซะงั้น ถ้าปิดเครื่องอยู่ แล้วยังไม่ได้เปิดเครื่องก็ไม่เห็นไรหรอก แต่ถ้าถอดมาตอนที่เปิดเครื่องอยู่ หรือ ปิดเครื่องแล้วถอดฮาร์ดดิสก์ออกมาแล้วเปิดเครื่อง แบบนี้ก็บรรลัยล่ะ อันเนี้ย สาหัสจริง
เอาเป็นว่า สำหรับ RAID1 หรือ RAID5 ถ้าเราทำแล้ว อย่าถอดฮาร์ดดิสก์ออกมาเกิน 1 ลูกละกัน ถ้าถามผมว่าเพราะอะไรถึงห้าม ไปอ่านบล็อกของผม ระวัง! ใช้ QNAP NAS แล้วทำ RAID1 หรือ RAID5 เอาไว้ อย่าเปลี่ยนฮาร์ดดิสก์ทีละสองลูกนะ
ข้อผิดพลาดที่ 4: ใช้ QNAP NAS แล้ว ดันไม่ใช้ UPS ด้วย
บางคนไม่ทันคิดไง เพราะใช้คอมพิวเตอร์หรือโน้ตบุ๊กแล้วไม่ต้องใช้ UPS แต่บางคนก็งกไง ไม่รู้จะงกไปไหน บอกก่อนเลยนะครับ ฮาร์ดดิสก์แบบจานแม่เหล็ก หรือ ฮาร์ดดิสก์แบบที่เราๆ ท่านๆ ใช้กันอยู่ใน NAS เนี่ย (ยกเว้นรวยจริง เอา SSD มาใส่แทน) ถ้าโดนไฟกระชาก หรือ อยู่ๆ ไฟดับ โอกาสที่จะข้อมูลสูญหาย หรือ พังไปเลย สูงมาก ฉะนั้น กรุณาหาซื้อ UPS มาใช้เหอะ แล้วอย่างกกับมัน คุณกำลังเอามันมาปกป้อง NAS ราคาเฉียดหมื่น หรือ เป็นหมื่นๆ แถมข้อมูลที่อยู่ใน NAS บางทีก็มีมูลค่าสูง หรืออาจจะประเมินค่าไม่ได้เลย สำหรับบางคน ฉะนั้นอย่างกกับเรื่องนี้ UPS ราคา 4,000-6,000 บาท สำหรับใช้ตามมา ก็สมเหตุสมผลอยู่ แล้วมันไม่ได้เอาไปใช้กับแค่ NAS ตัวเดียวซะทีไหนล่ะ ของผมนี่ใช้ร่วมกับ Router, Switch และ Modem ครบเลย ไฟดับ เน็ตบ้านก็ยังทำงานต่อได้
UPS เราเอามากันไฟกระชาก บ้านใครไฟตก ไฟเกินบ่อย ควรมีอย่างยิ่ง และเวลาที่ไฟดับ UPS จะช่วยส่งสัญญาณไปที่ QNAP NAS ให้ชัตดาวน์ NAS เพื่อป้องกันการสูญหายของข้อมูล หรือ เครื่องพังได้
