ในตอนที่แล้ว ผมพูดถึงการทำงานไฟล์เอกสาร Microsoft Office บน Linux ไป เพราะยังไงซะ เราก็หลีกเลี่ยงไม่ได้หรอก ที่จะต้องทำงานกับไฟล์เอกสารพวกนี้ ไม่ว่าจะ Word, Excel หรือ PowerPoint และ Microsoft Office มันก็มีเฉพาะ Windows กับ macOS ซะด้วย ทีนี้สำหรับผู้ใช้งานที่อยู่ในวัยทำงานแล้ว มันยังมีอีกโปรแกรมที่อาจจะต้องใช้ และเช่นเคย มันก็ดันไม่มีให้ใช้บน Linux อีก นั่นก็คือ Microsoft Outlook ครับ แล้วเราจะมีวิธีการเช็กอีเมลของบริษัทได้ยังไง ถ้าปกติเราใช้ Microsoft Outlook กัน?
Microsoft Outlook มันแค่โปรแกรมเช็กอีเมล ตัวเลือกอื่นบน Linux มีเยอะแยะ แต่…
โดยทั่วไปแล้ว หน้าที่ของโปรแกรม Microsoft Outlook มันก็คือการเช็กอีเมล แล้วมันก็สามารถแสดงตารางนัดหมายผ่านปฏิทิน (Calendar) ได้ ซึ่งถ้าพูดแบบนี้เรามีโปรแกรมให้เลือกเยอะครับ เอาง่ายสุดก็ Thunderbird ซึ่งเป็นโปรแกรมยอดนิยมจากค่าย Mozilla ผู้พัฒนาเบราวเซอร์ Firefox นั่นเอง

Thunderbird นี่เรียกว่ามีฟังก์ชันครบพอๆ กับ Microsoft Outlook เลย แค่ว่า User Interface จะดูเชยๆ กว่าเยอะ (ฮา) ใครที่คุ้นชินกับ User Interface ของ Microsoft Outlook นี่จะแบบ มึนๆ ไปนิดนึง ที่สำคัญโปรแกรมนี้ฟรีจ้า

ถัดมาอีกตัว เป็นโปรแกรมที่ผมชอบใช้ นั่นคือ Mailspring มันมี User Interface ที่ดูดีกว่า Thunderbird มาก ตั้งค่าต่างๆ ก็ง่าย และมีฟีเจอร์ที่น่าสนใจเช่น การตั้งเวลาเตือน เพื่อให้เราตามเช็กอีเมลที่เราส่งไป อารมณ์แบบว่า ส่งเมลไปแล้วเราอาจจะอยากตามงานจากคนคนนั้น แต่พอเขาไม่ได้ตอบเมลเรามานานๆ เราก็อาจจะลืมตาม เราก็ตั้งเวลาตามได้ อะไรแบบนี้ โปรแกรมตัวนี้เราใช้ได้ฟรีๆ แต่ถ้าอยากได้ฟีเจอร์ของเวอร์ชันโปร เราต้องจ่ายเดือนละ $8 ซึ่งถือว่าแอบแพง
และจริงๆ ก็มีโปรแกรมอีกหลายตัวมาก แต่จากที่ผมลองเล่นมาหลายตัว ทุกโปรแกรมมีข้อจำกัดเดียวกันหมดเลย คือ แม้ว่ามันจะเชื่อมต่อกับ Microsoft Office 365 ได้หมด แต่ถ้าเกิดนโยบายไอทีของบริษัทเกิดต้องการ Security สูงๆ มีการเปิดใช้ MFA (Multi Factor Authentication) ขึ้นมา โปรแกรมพวกนี้ใช้ไม่ได้ทันที ซึ่งถ้าจะให้ใช้ได้ ต้องมีการไปขอไอทีให้เพิ่มโปรแกรมอีเมลพวกนี้ไปอยู่ในระบบว่า ยอมให้โปรแกรมพวกนี้มาใช้ MFA ได้ ซึ่งไอทีหลายๆ ที่อาจจะไม่ยอมให้ใช้เพราะเขามองว่า ถ้าใช้ไม่ได้ ก็ไปใช้ Outlook เวอร์ชันเว็บเสะ
Outlook.com ก็เลยเป็นทางเลือกสำหรับคนใช้ Linux ไป
เมื่อโปรแกรมอีเมลมันดันใช้ไม่ได้ เพราะมันไม่รองรับ MFA ของ Microsoft Office 365 ยกเว้นแผนกไอทีจะอนุญาตให้โปรแกรมนั้นมาใช้ MFA ได้ (ซึ่งไอทีส่วนใหญ่ไม่ยอมทำให้เราคนเดียวแน่ๆ) ทางเลือกมันก็เลยเป็นการไปที่เว็บไซต์ Outlook.com แทน พูดง่ายๆ ก็คือใช้ Webmail นั่นแหละ และต่อให้บริษัทใช้ MFA ก็ไม่มีปัญหาหากเราใช้เว็บ Outlook.com

แม้ว่าจะมีฟังก์ชันที่ไม่ครบครันเท่ากับโปรแกรม Microsoft Outlook แต่ถ้าแค่การใช้งานทั่วไป เช็กอีเมล ตอบอีเมล ดูนัดหมาย สร้างนัดหมายใหม่ อะไรพวกเนี้ย ตัวเวอร์ชันเว็บสามารถทำได้หมด ไม่มีปัญหาครับ จะติดก็แค่ ไม่สามารถทำ Skype meeting ได้ และพวก Add-ons ต่างๆ ที่เราติดตั้งไว้บน Microsoft Outlook มันก็จะไม่โผล่มาตรงนี้ ดังนั้น ผู้ใช้งานทั่วไปอาจจะไม่มีปัญหาในการย้ายมาใช้ Outlook.com แต่ถ้าเป็นบริษัทที่มีการ Customize เยอะมาก อาจจะประสบปัญหาในการใช้งานได้
Prospect Mail โปรแกรมที่ให้เราใช้ Outlook ได้ง่ายๆ ด้วยมุกง่ายๆ
ถ้าการใช้ Outlook.com คือคำตอบของคุณ เวลาที่จะใช้ Microsoft Outlook บน Linux ผมอยากแนะนำให้ไปใช้โปรแกรม Prospect Mail ครับ เจ้านี่จริงๆ ไม่ได้มีอะไรมาก มันก็แค่มีคนเขียนโปรแกรมมาให้เปิดเว็บ Outlook.com ในรูปแบบของโปรแกรมบน Linux เท่านั้นแหละ วิธีการติดตั้งก็ไม่ยาก แค่เปิดแอป Ubuntu Software แล้วค้นหาโปรแกรม Prospect Mail เจอแล้วก็กด Install แล้วรอ แค่นั้นเอง
แน่นอนว่าแม้บริษัทจะเปิดใช้ MFA เราก็ยังสามารถใช้ Prospect Mail ได้สบายๆ อยู่ดี เพราะว่าสุดท้าย มันก็คือการเปิดเว็บ Outlook.com ไง

ฉะนั้นอะไรที่เว็บ Outlook.com ทำได้ อะไรที่เป็นข้อดีของการใช้เว็บ Outlook.com มันก็จะทำได้หมด ส่วนอะไรที่เป็นข้อจำกัดของเว็บ Outlook.com เจ้านี่ก็มีหมดเลยเช่นกัน
ความแตกต่างมันอยู่แค่ว่า เราไม่ต้องเสียเวลามาเปิดเบราวเซอร์เพื่อเปิดเว็บครับ เราก็จะมีไอคอนโปรแกรม Microsoft Outlook แยกออกมาเป็นเอกเทศ (หน้าตาเหมือนไอคอนโปรแกรม Microsoft Outlook เลย) ไม่ต้องวุ่นวายกับการสลับแท็บไปมาตอนเปิดเบราวเซอร์ หรือวุ่นวายกับการหาว่าแท็บไหนคือแท็บอีเมล (แม้ว่าเราจะสามารถแยกแท็บที่เป็นอีเมลออกมาได้ แต่ไอคอนมันจะเป็นไอคอนเบราวเซอร์เหมือนกันหมด เวลาจะหาทีก็วุ่นๆ หน่อย) แต่มันก็กินแรมพอๆ กับโปรแกรมเบราวเซอร์ตัวนึงอะนะ (ก็มันทำงานเป็นแบบเบราวเซอร์นี่นา)
Prospect Mail นี่เป็นโปรแกรมที่เห็นหลายๆ เว็บเขาแนะนำเลย เวลาที่เราหาว่าอยากจะใช้ Outlook บน Linux ทำยังไง
แล้ว Microsoft มีโอกาสจะทำ Microsoft Outlook บน Linux ไหม?
ผมเดาว่ายากครับ เราจะเห็นว่า Microsoft ทำ Microsoft Office และ Outlook รองรับ Windows เพราะมันคือระบบปฏิบัติการของเขาเอง รองรับ macOS เพราะแม้ว่าจะเป็นแพลตฟอร์มคู่แข่ง แต่คนใช้ macOS ก็ไม่ใช่จะเปลี่ยนเอา Windows ไปติดตั้งบนเครื่อง Mac อยู่แล้ว และผู้ใช้งาน macOS ก็มีเยอะอยู่
กลับกัน ผู้ใช้งาน Linux มีไม่ได้เยอะมากเท่า Windows และ macOS (อันนี้ผมหมายถึง ผู้ใช้งานในระดับผู้ใช้งานทั่วไปนะ) และ Linux เป็นระบบปฏิบัติการที่ใช้ติดตั้งบนเครื่อง PC ทั่วๆ ไปได้ ถ้าโปรแกรม Microsoft Office กับ Outlook ใช้บน Linux ได้เต็มเหนี่ยว หลายคนอาจจะหันมาใช้ Linux กันเยอะขึ้น (บอกตรงๆ พวกกูรูไอทีหลายท่านก็เชียร์ให้มาใช้ Linux แทน Windows กันอยู่แล้ว … ผมเองก็มี Linux อยู่ 3 เครื่องที่บ้าน) เดี๋ยวมันจะไปกัดกินส่วนแบ่งตลาดของระบบปฏิบัติการ Windows ซะแทน (แม้ปัจจุบัน Windows จะให้อัพเดตฟรีแล้ว แต่มันก็เหมือนกับเป็น Limited lifetime warrantee นั่นแหละครับ คือ อัพเดตได้ฟรีจนกว่าจะซื้อเครื่องใหม่ เพราะพวกลิขสิทธิ์แบบ OEM มันย้ายเครื่องไม่ได้ เวลาซื้อเครื่องใหม่เราก็ต้องซื้อไลเซ่นส์ Windows ใหม่ … อ่านบล็อก FPP, OEM, Volume license ลิขสิทธิ์ Windows แต่ละแบบ ต่างกันยังไง? เพื่อทำความเข้าใจเรื่องลิขสิทธิ์ประเภทต่างๆ ของ Windows)