ได้เห็นผ่านหูผ่านตากันบ้างไหมครับ? ทั้ง SD card ทั้ง Flash drive ราคาโคตรพิเศษ ถูกเหมือนได้เปล่า แบบที่ฝรั่งเขาเรียกว่า Too good to be true หรือ ดีมากจนไม่น่าจะเป็นจริงได้ บน Facebook เราอาจจะได้เห็นโฆษณาขาย Flash drive 2TB ราคาไม่กี่ร้อยบาท บนเว็บช้อปออนไลน์ทั้งหลาย เราอาจจะเห็นคนเอา MicroSD card 512GB มาขายสี่ร้อยกว่าบาท ส่วนใหญ่จะส่งจากต่างประเทศเข้ามา ถ้าเผลอซื้อมาแล้ว จะมีวิธีทดสอบยังได้ไหม ว่าความจุที่ได้มันเต็มตามที่ระบุรึเปล่า?
คำตอบก็คือ มีวิธีครับ และข่าวดีคือ สำหรับคนใช้ระบบปฏิบัติการ Windows นี่ง่ายมากเลย เพราะมันจะมีโปรแกรมเอาไว้ช่วยตรวจสอบครับ ตัวแรกก็คือ H2testw ซึ่งเป็นซอฟต์แวร์ของวิศวกรซอฟต์แวร์ชาวเยอรมัน หน้าเว็บดาวน์โหลดตัวโปรแกรมก็จะเป็นภาษาเยอรมันนะครับ อย่าเพิ่งตกใจไปล่ะ แต่ไปคลิกดาวน์โหลดได้ไม่ยาก

หลักการทำงานของโปรแกรมนี้คือ มันจะทำการเขียนข้อมูล (Write) เข้าไปใน SD card หรือ Flash drive ทุกเซลล์เลย จากนั้นก็จะทำการอ่าน (Verify) ข้อมูลที่เขียนด้วย เพื่อยืนยันว่าเนื้อที่พวกนี้สามารถเขียนข้อมูล และอ่านข้อมูลได้จริง เป็นความจุที่ใช้งานได้จริงๆ เท่าไหร่กันแน่ มันจะบอกเราได้ อย่างไรก็ดี ข้อเสียของโปรแกรมนี้คือ มันทำงานโคตรช้าเลยครับ โดยเฉพาะถ้าจะทดสอบ SD card หรือ Flash drive ที่ความจุเยอะๆ เพราะมันต้องทั้งเขียนและอ่านข้อมูลในทุกๆ เซลล์ของสื่อบันทึกข้อมูลเลย
อีกโปรแกรมนึงที่ช่วยได้ก็คือ FakeFlashTest ซึ่งทำงานคล้ายๆ กับ H2testw นั่นแหละ แต่มันมีอีกโหมดนึงคือ Quick Size Test ที่ทำการเขียนข้อมูลขนาด 512 ไบต์ แบบสุ่ม ลงไปมั่วๆ ตาม Sector ต่างๆ ซึ่งทำให้เราได้ผลลัพธ์เร็วกว่า ช่วยตอบเราได้รวดเร็วเลยว่าความจุมันเต็มตามที่โฆษณาเอาไว้หรือเปล่า แต่ก็อาจจะไม่ใช่ผลลัพธ์ที่ 100% หากต้องการทดสอบว่า SD card หรือ Flash drive นั้น ยังดีอยู่ไหม ใช้งานได้ทุก Sector ไหน ใช้โหมดนี้ไม่ได้นะครับ

ส่วนคนที่ใช้ระบบปฏิบัติการ macOS หรือ Linux มันไม่มีโปรแกรมให้ใช้ง่ายๆ แบบนี้ครับ มันมีแต่โปรแกรมที่เป็น Command line ชื่อว่า F3 ที่จะต้องดาวน์โหลดมาจาก Github ก่อน จากนั้นค่อยทำการ Compile แล้วถึงจะใช้งานได้ วิธีการ Compile ก็ต้องอ่านตามเว็บไซต์ของ F3 ครับ มีคนเอามาพัฒนา GUI ให้ด้วย ชื่อ F3 QT สำหรับ Linux และ F3 X สำหรับ macOS แต่ก็ต้องไป Compile กันเอาเองนะครับ
ข้อควรระวังในการทดสอบ
เนื่องจากการทดสอบมันจะมีการเขียนข้อมูลลงไปใน SD card หรือ Flash drive ด้วย ฉะนั้นหากมีข้อมูลอยู่ในนั้น คือหายหมดนะครับ ต่อให้เป็นการเขียนแบบสุ่ม (โหมด Quick Size Test ของ FakeFlashTest) ก็ตาม