ถามมา-ตอบไป สไตล์นายกาฝาก – คำถาม QNAP NAS จากลูกเพจ

พอดีแฟนเพจคนนึงคือคุณ Golfgapp Ampornchukit เขาถามมาในอินบ็อกซ์หลายเรื่องเลย เกี่ยวกับการใช้งาน QNAP NAS แล้วผมรู้สึกว่าถ้าตอบไปในอินบ็อกซ์ มันก็น่าเสียดาย เพราะคำตอบพวกนี้สามารถเอามาทำคอนเท้นต์บล็อกได้ตอนนึงเลย แล้วผู้ใช้งาน QNAP NAS ท่านอื่นๆ ก็จะได้ประโยชน์ด้วย ก็เลยขออนุญาตเอามาแปะไว้เป็นบล็อกตอนนี้ให้ได้อ่านกันนะครับ

แนะนำ Server ให้ที อยากได้แบบที่เวลาเสียไปแล้วมันมีแบ็กอัพ (ต้องทำ RAID อะไรครับ) เอาไว้แล้วเราสามารถมากู้คืนได้เวลาที่เราเอาลูกใหม่มาลง

จริงๆ ต้องทำความเข้าใจคำว่าแบ็กอัพ หรือ การสำรองข้อมูลกันก่อนนะครับ มันมีหลากหลายวิธีมาก ซึ่งผมเคยเขียนบทความ วางแผนสำรองข้อมูลบน QNAP NAS อย่างไรไม่ให้ชิบหาย เอาไว้เมื่อต้นปี 2562 ที่ผ่านมานี่เอาไว้แล้ว ลองไปอ่านกันดูได้ครับ

แต่สำหรับคำตอบสั้นๆ เลย ขอตอบเป็น Bullet point แบบนี้เลยครับ

• ตัว QNAP NAS รุ่นที่ 2-bay สามารถทำ RAID1 และรุ่น 3-bay ขึ้นไป สามารถทำ RAID5 ได้ ซึ่งการทำ RAID จะช่วยสำรองข้อมูลเอาไว้ให้เราในกรณีที่ฮาร์ดดิสก์เสียหายแบบที่คุณ Golfgapp ถามมานั่นแหละครับ แต่ต้องจำเอาไว้ว่า RAID ทั้งสองแบบนี้ จะป้องกันได้แค่ในกรณีที่ฮาร์ดดิสก์เสียทีละลูกเท่านั้น และเมื่อเกิดปัญหาขึ้น คำแนะนำของผมคือ เลี่ยงการใช้งานจนกว่าจะหาฮาร์ดดิสก์มาเปลี่ยนได้ และจนกว่าจะ Rebuild RAID เสร็จ ก็เลี่ยงการใช้งานจะดีที่สุด เพราะในช่วงเวลานี้ข้อมูลคุณไม่ได้มีการสำรองใดๆ เผื่อฮาร์ดดิสก์เสียแล้ว
• การทำแบ็กอัพ ทำแค่ RAID มันไม่พอ เพราะมันป้องกันปัญหาข้อมูลสูญหายแค่จากกรณีเดียวคือ ฮาร์ดดิสก์พัง การสูญหายของข้อมูลจากสาเหตุอื่นๆ ต้องใช้วิธีสำรองข้อมูลแตกต่างกันออกไป (กลับไปอ่านบทความที่ผมพูดถึงเพื่อหาข้อมูลเพิ่มเติม)

จากนั้น จะเลือกใช้ QNAP NAS รุ่นไหน ค่อยมาคิดอีกทีว่าเราต้องการเอามันมาใช้ทำงานอะไรบ้าง แล้วเราก็เลือกสเปกให้เหมาะสมอีกทีครับ

ควรจะต้องทำ RAID อะไรครับ?

ในฐานะผู้ใช้งานแบบสมัครเล่น ไม่ได้มีความต้องการการใช้งานแบบซับซ้อน ผู้ใช้งานตามบ้านทั่วไป หรือ SOHO (Small Office Home Office) ผมมองว่าทำแค่ RAID1 หรือ RAID5 ก็พอแล้วครับ โดย

• RAID1 มันง่ายดี เหมาะกับคนที่ไม่ได้ต้องการเนื้อที่เก็บข้อมูลเยอะ เนื้อที่เก็บข้อมูลได้มากสุดก็เท่ากับขนาดใหญ่สุดของฮาร์ดดิสก์ในท้องตลอด (ปัจจุบัน ฮาร์ดดิสก์ใหญ่สุดคือ 10TB) เกิดถอดฮาร์ดดิสก์ออกมาแล้วเผลอใส่สลับกัน ก็ไม่เป็นปัญหา เพราะสองลูกเหมือนกันเป๊ะ แต่ค่าใช้จ่ายต่อความจุเราจะไม่คุ้ม เพราะต้องซื้อฮาร์ดดิสก์มาใช้ 2 ลูก แต่ได้ความจุเท่ากับลูกเดียว
• RAID5 จะดูซับซ้อนหน่อย เพราะถ้าทำแล้ว ต้องจำลำดับฮาร์ดดิสก์ให้ดี เพราะเผลอถอดออกมา (พอเราใช้ NAS ไปพักใหญ่ๆ ควร Shutdown แล้วเอามาเป่าฝุ่นบ้าง) แล้วใส่ฮาร์ดดิสก์กลับไปสลับลำดับนี่คือชิบหาย แต่ข้อดีคือเราสามารถได้ความจุสูงสุดเพิ่มขึ้น เช่น ถ้าใช้รุ่น 4-bay แบบผม ความจุสูงสุดที่จะได้คือ 30TB เลยทีเดียว ค่าใช้จ่ายต่อความจุก็คุ้มค่ากว่า RAID1 ครับ เพราะความจุที่เราได้จาก RAID5 คือ (จำนวนฮาร์ดดิสก์-1)×ความจุของฮาร์ดดิสก์

แล้วควรจะมีฮาร์ดดิสก์กี่ลูกถึงจะดี? 2, 3 หรือ 4 (ขอสูงสุดแค่ 4 พอครับ)

จริงๆ ต้องถามว่า ควรซื้อ QNAP NAS รุ่น 2-bay, 3-bay หรือ 4-bay ดี มากกว่าครับ ผมว่าอยู่ที่ว่าเราต้องการ “เผื่ออนาคต” ไว้มากแค่ไหน จะทำ RAID1 หรือ RAID5 ประโยชน์หลักๆ ที่เราได้ก็คล้ายๆ กันครับ คือ ป้องกันข้อมูลสูญหายได้ในกรณีที่ฮาร์ดดิสก์เสีย 1 ลูก และ RAID5 นี่จะมีความเร็วในการอ่านข้อมูลมากกว่า RAID1 (เพราะเวลาอ่านข้อมูล มันจะอ่านจากฮาร์ดดิสก์ 3 ลูกพร้อมๆ กันได้) แต่สำหรับผู้ใช้งานทั่วไป หรือแค่ SOHO อาจจะไม่ได้เห็นความแตกต่างมากนัก

ฉะนั้น คำตอบของคำถามนี้ คือ คุณกะว่าจะอัพเกรดความจุไปสูงสุดแค่ไหนล่ะ ในช่วงระยะเวลาซัก 5 ปี ถ้าคิดว่าแค่ 10TB ก็พอแล้ว ผมก็ว่าแค่ 2-bay ก็เพียงพอแล้วนะครับ แต่ถ้าภายใน 5 ปีกะว่าจะให้จุมากกว่านี้ ก็มองไปที่ 3-bay หรือ 4-bay แล้วก็ดูปัจจัยอื่นๆ อีก เช่น อยากเอามาใช้งานอะไร หรือ กะว่าในอนาคตจะใช้งานอะไร เพราะมันจะเอาไปพิจารณาเลือก CPU (Intel Celeron, Core i หรือแค่ ARM พอ) และแรม อีกทีครับ

แล้วเวลาทำ RAID มันจะเท่ากับว่าถ้าเรามีพื้นที่ 4TB จะเท่ากับว่ามันใช้ได้แค่ 2TB ใช่มั้ยครับ เพราะต้องเอามาทำแบ็กอัพครึ่งนึง

อยู่ที่ว่าเอามาทำ RAID อะไรครับ

• RAID1 ถ้าใช้แบบฮาร์ดดิสก์ 2 ลูก จะได้ความจุสูงสุดแค่เท่ากับความจุของฮาร์ดดิสก์ที่ขนาดเล็กที่สุดใน RAID group นี้ เช่น ถ้าใส่ 2TB กับ 3TB ไปทำ RAID1 ความจุจะได้แค่ 2TB
• RAID5 จะได้ความจุสูงสุดเท่ากับ (จำนวนฮาร์ดดิสก์-1)×ความจุของฮาร์ดดิสก์ที่ขนาดเล็กที่สุดใน RAID group นี้ เช่น ถ้าใส่ 2TB ไปลูกนึง กับ 3TB ไปสองลูก เอามาทำ RAID5 ก็จะได้ความจุเท่ากับ (2-1)×2 = 4TB ครับ

แล้วถ้ามีหลายลูก เช่น 2TB 3 ลูกแล้ว มันจะแบ็กอัพยังไงครับ หรือว่ามันจะแบ็กอัพแค่ 2TB โดยการเลือกเอาลูกใดลูกหนึ่ง

ในกรณีที่มี 2TB 3 ลูก แล้วเอามาทำ RAID5 การทำงานของ RAID5 คือ การเก็บข้อมูลกระจายไปในฮาร์ดดิสก์ทุกลูก แต่จะมีการเก็บข้อมูลมที่เรียกว่า Parity bit เอาไว้ในฮาร์ดดิสก์แต่ละลูก ในกรณีที่ฮาร์ดดิสก์เกิดปัญหาขึ้นมา เวลาที่ Rebuild RAID5 มันจะไปเอาข้อมูลจาก Parity bit นี่แหละครับ มาใช้ในการกู้ข้อมูลในฮาร์ดดิสก์ที่หายไป ถ้าอยากเข้าใจเชิงลึกแบบง่ายๆ เกี่ยวกับ Parity bit นี่ ดูวิดีโอของ Dell ด้านล่างได้ครับ

อยากจะได้ให้มันอยู่ในราคาประมาณ 20,000-25,000 บาท หรือต่ำกว่านั้นก็ได้ครับ ถ้ามันสามารถทำได้ แต่แฟนไม่ได้เก็บอะไรมากครับ ส่วนมากก็จะเป็นไฟล์เอกสาร PDF รูป กับวิดีโอ บ้างนิดหน่อย เอาซัก 4TB เป็นอย่างน้อย

ผมไม่กล้าฟันธงให้หรอกนะครับว่ารุ่นไหนเหมาะกับการใช้งาน แต่ถ้าเกิดบอกว่ามีงบ 20,000-25,000 บาท แล้วอยากได้ QNAP NAS ภายใต้งบประมาณนี้ เอาแบบดีที่สุดเท่าที่จะทำได้ ผมก็ขอแนะนำ TS-453Be 4G (หมายถึงแรม 4GB นะ ไม่ได้เกี่ยวกับ 4G LTE แต่อย่างใด) ครับ ราคาจะอยู่ในช่วง 21,000-24,000 บาท แล้วแต่ว่าไปหาซื้อที่ไหน เห็นในเว็บ J.I.B. ขายอยู่ 23,990 บาทครับ ตัวนี้หน่วยประมวลผลเป็น Intel Celeron และได้แรม 4GB และน่าจะอัพเกรดได้ถึง 16GB สบายๆ (ผมพิจารณาจากการที่ TS-453A ของผมก็อัพเกรดไป 16GB ได้ แม้มันจะเขียนว่าสูงสุดได้ 8GB) เพียงแต่ถ้าอยากอัพเกรดก็รีบซื้อแรมหน่อยนะ เพราะ DDR3L นี่นับวันยิ่งหายากครับ (พวกรุ่นที่ใช้ DDR4 มันจะเป็นรุ่นไฮเอนด์ของ SMB ซึ่งราคาแอบโหด) แต่ราคาที่ผมบอก คือยังไม่รวมฮาร์ดดิสก์นะครับ (ฮา)

แต่พอเห็นว่าเอาไว้เก็บ PDF รูป กับวิดีโอนิดหน่อย แล้วกะใส่แค่ 4TB ถ้าเกิดว่าไม่คิดว่าจะทำเป็น Plex media server ที่จะมีการทำ On-thy-fly transcoding ด้วย ผมว่า TS-251B (แรม 2GB) ราคา 13,590 บาท ก็น่าจะเหลือๆ แล้วครับ แต่ใส่ฮาร์ดดิสก์ 4TB ไปสองลูก ลูกละ 3,990 บาท ก็จะอยู่ในงบที่คุณว่ามาครับ (ราคาอ้างอิงจากร้าน J.I.B. ณ วันที่ผมเขียนบทความนี้)

แล้วถ้าเครื่องผมสามารถใส่ฮาร์ดดิสก์ได้ 4 ลูก แต่ผมใส่ไป 2 แล้วจะสามารถมาเพิ่มทีหลังได้มั้ยครับ ถ้าใส่แล้วข้อมูลจะหายมั้ย หรือว่าสั่งมันแบ็กอัพต่อได้เลยครับ

สามารถทำได้ครับ QNAP NAS มีฟีเจอร์ชื่อ Online RAID Expansion คือ ถ้าเราทำ RAID1 เอาไว้ แล้วจะใส่ฮาร์ดดิสก์เพิ่ม เพื่ออัพเป็น RAID5 ก็สามารถทำได้เลย ไม่ต้องปิดเครื่อง ข้อมูลไม่หาย แต่ผมก็ยังแนะนำว่าระหว่างทำ ไม่ควรเขียนข้อมูลเพิ่มเข้าไปต่อครับ อย่าเพิ่งใช้งานได้เป็นดีที่สุด ข้อมูลเกี่ยวกับวิธีการทำ ไปอ่านใน QNAP NAS 101 ได้ครับ

แล้วเวลาเลือกซื้อ ควรดูยังไง เลือกซื้อยังไง ควรสนใจตรงไหนเป็นพิเศษครับ?

ผมเคยเขียนบทความ เลือก QNAP NAS อย่างไรให้เหมาะกับการใช้งาน? – ฉบับมือใหม่หัดใช้ NAS เข้าไปอ่านได้ครับ