WordPress 5.0 มันมาพร้อมกับ Editor ตัวใหม่ที่เรียกว่า Gutenberg ซึ่งจริงๆ บล็อกเกอร์หลายคนก็ได้ลองเล่นมันมาแล้ว เพราะว่า WordPress เขาเอามาปล่อยให้เล่นกันก่อนหน้า หากต้องการ โดยทำออกมาเป็นปลั๊กอินให้ดาวน์โหลด แต่พอปล่อยของจริงมาแทนที่ของเก่า มีผู้ใช้งาน WordPress จำนวนไม่น้อยเลยที่บ่นอุบ เลยอดไม่ได้ที่จะต้องเขียนถึงมันซักหน่อย เพราะผมเองก็ใช้มันมาสองสามเดือนแล้ว และตอนที่เปลี่ยนจาก kafaak.com มาเป็น kafaak.blog นี่ ก็เพิ่งได้ฤกษ์เปลี่ยนมาเป็น Gutenberg เมื่อไม่นานมานี้อีกรอบ
Gutenberg มองทุกอย่างเป็นบล็อก
ตัว Editor แบบเดิมของ WordPress นั้นทำงานเป็น Rich text editor ครับ ให้คิดซะว่าทำงานเหมือนใช้ Microsoft Word ในการเขียนบล็อกนั่นแหละครับ แต่ Gutenberg นี่เอาแนวคิดการออกแบบเว็บไซต์แบบใหม่มาใช้ คือ การมองทุกอย่างเป็น บล็อก (Block) หรือถ้าจะให้เรียกเป็นภาษาไทยแท้ๆ ก็ต้องบอกว่า มันมองเนื้อหาแต่ละชิ้นเป็น ก้อน ครับ

ดูอย่างรูปด้านบนนี่ เป็นตัวอย่างที่เอามาจากของจริงจากบล็อก สล็อธ มันฟีเจอริ่งกันยังไง? ที่ผมเขียนเมื่อวันก่อนครับ จะเห็นได้ว่า ลักษณะการเขียนของ Gutenberg จะเป็นการเขียนทีละบล็อกครับ หัวข้อเรื่องหรือไตเติ้ลก็บล็อกนึง ข้อความก็อีกบล็อกนึง ถ้าจะใส่รูปเข้าไปก็จะเป็นอีกบล็อกนึง อะไรแบบนี้ ถ้ามองข้ามความเป็นบล็อก ที่เวลาจะขึ้นย่อหน้าใหม่ หรือจะใส่ภาพ แทรกวิดีโอเข้าไป มันต้องกดเพิ่มบล็อก มันก็ไม่ได้แตกต่างอะไรจากการเขียนแบบเดิมๆ มากนักหรอกครับ

ผมเห็นหลายๆ คนไปบ่นกันไว้ในเว็บบอร์ด และตามคอมเม้นต์ต่างๆ ว่า Gutenberg ทำธีมพัง แต่จากที่ผมลองใช้ดูแล้ว ถ้าเกิดว่าเว็บไซต์มันไม่ได้มีโครงสร้างอะไรที่สลับซับซ้อน หรือวิธีการเขียนเนื้อหา มันไม่ได้แตกต่างไปจากสไตล์ของ Gutenberg อยู่ มันก็ไม่เกิดปัญหาอะไรครับ ผมเองตอนเขียนบล็อก kafaak.blog ตอนแรกๆ ก็ใช้ Editor ตัวเดิม แล้วก็เพิ่งจะได้เปลี่ยนมาเป็น Gutenberg เมื่อไม่นานมานี้ ซึ่งสิ่งเดียวที่ผมต้องเปลี่ยนแปลงก็คือ เลิกใช้ Gallery ครับ เพราะตัว Classic Editor มี Gallery ที่ฉลาดกว่า จัดเรียงรูปหลายๆ รูปเป็น Gallery ได้ดีกว่า Gutenberg มากนัก
การใช้บล็อกของ Gutenberg สร้างเนื้อหา
อยากบอกว่าการใช้งาน Gutenberg นั้นจริงๆ แล้วไม่ได้ยุ่งยาก แค่ต้องเข้าใจว่ามันต้องกดปุ่มเพิ่มบล็อกเข้าไปก่อนจะใส่เนื้อหา และเลือกบล็อกให้เหมาะสมกับเนื้อหาที่เราจะใส่เข้าไปนั่นเอง ซึ่งเผอิญว่ามันมีบล็อกให้เลือกเยอะแยะมากมายครับ แต่เอาเข้าจริงๆ อยากบอกว่าถ้าจะใช้จริงๆ ก็มีแค่ไม่กี่แบบหรอกครับ ที่ผมใช้เองก็มี Paragraph, Image, More, List ก็ประมาณนี้

การวางทุกอย่างเป็นบล็อก มันมีข้อดีตรงที่ทำให้การจัดวางเนื้อหามันสะดวก และหากต้องเคลื่อนย้ายบล็อกมันก็ง่ายๆ แค่กดเลื่อนไปเลื่อนมาเอานั้นเอง ดูตัวอย่างจากด้านล่างได้เลย

แต่ถ้าคิดว่า บล็อก ที่ WordPress เขาเตรียมไว้ให้มันไม่เพียงพอ ก็สามารถไปดาวน์โหลดปลั๊กอินเพื่อเพิ่มบล็อกแบบต่างๆ เข้าไปได้ ก็ลองไปหาดูในหมวดปลั๊กอินนะครับ ลองพิมพ์หาว่า Gutenberg block ดูฮะ
ในภาพรวมแล้วนั้น ผมว่า Gutenberg นั้น…
ในความเห็นของผมแล้ว Gutenberg ไม่ได้แย่หรอกครับ แต่อาจจะไม่ได้เหมาะกับทุกคน โดยเฉพาะคนที่มีโครงสร้างเว็บซับซ้อน ก็มีแนวโน้มที่ถ้าไปใช้ Gutenberg แล้ว จะมีปัญหาได้ แต่ถ้าใครเขียนบล็อกแบบง่ายๆ โครงสร้างไม่ซับซ้อน เน้นที่การเขียนจากบนลงล่าง ถ้าจะแทรกรูปหรือวิดีโอก็แทรกเป็นย่อหน้าต่างหาก อะไรแบบนี้ Gutenberg ไม่น่าจะก่อปัญหา แต่ก็ต้องเรียนรู้วิธีการเขียนในแบบบล็อกเพิ่มมาหน่อยเท่านั้นเองครับ